หม่อมน้อย ชุมสาย ณ อยุธยา บุตรีของพระยาราชมนตรี (ภู่ ภมรมนตรี) นางห้ามสามัญในกรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ และต่อมาได้เป็นนางห้ามในกรมขุนราชสีหวิกรม
หม่อมน้อย ชุมสาย ณ อยุธยา เป็นบุตรีของพระยาราชมนตรี (ภู่ ภมรมนตรี) อันเกิดแต่ท่านผู้หญิงอิน เธอมีพี่น้องต่างมารดาคือ คุณพุ่ม (บุษบาท่าเรือจ้าง) ยอดกวีหญิงในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 เบื้องต้นเธอได้เข้าเป็นนางห้ามในกรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ ซึ่งเป็นที่เชิดหน้าชูตาอย่างมาก เนื่องจากเป็นธิดาของพระยาราชมนตรี ทั้งสองมีโอรสธิดาด้วยกันสองพระองค์ แต่ต่อมาเมื่อกรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ได้สิ้นพระชนม์ในวัยหนุ่ม หม่อมน้อยจึงกลับไปอยู่บ้านที่ท่าช้างวังหลวงร่วมกับบิดาพร้อมด้วยพระโอรสและพระธิดาทั้งสองที่ยังเล็กอยู่คือ หม่อมเจ้าสาระพัดเพชร ศิริวงศ์ และพระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประเสริฐศักดิ์
หลังจากการสิ้นพระชนม์ของอดีตสวามี ในช่วงนั้นหม่อมน้อยยังสาวสวยอยู่มาก หม่อมน้อยจึงได้เข้าเป็นนางห้ามในกรมขุนราชสีหวิกรม ต้นราชสกุลชุมสาย มีโอรสธิดาด้วยกัน 7 พระองค์ ซึ่งองค์สุดท้องคือหม่อมเจ้าปฤษฎางค์ ที่ทรงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปฤษฎางค์
อ่านบทความฉบับสมบูรณ์ได้ที่ http://th.wikipedia.org/wiki/หม่อมน้อย_ชุมสาย_ณ_อยุธยา
